George Orwell εναντίον Aldus Huxley στην digital εποχή
Η Meta διαμέσω του ιδιοκτήτη της Mark Zuckerberg, διαμήνυσε πως καταργεί το fact checking από τις πλατφόρμες της, ακολουθώντας αυτό που πρώτος εφάρμοσε ο Elon Musk στην πλατφόρμα του X. Η “διαμάχη” που υπάρχει σχετικά με τις απόψεις που διατύπωσε George Orwell στο βιβλίο “1984” και ο Anton Haxley στο “Ένας θαυμαστός νέος κόσμος” έρχεται να επιβεβαιώνεται με τις εξελίξεις που παρατηρούμε στη digital εποχή μας. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρ΄χη.
Η Meta βάζει τέλος στο fact checking
Στις 7 Ιανουαρίου ο Mark Zuckerberg δήλωσε ότι η Meta θα λήξει το πρόγραμμα ελέγχου γεγονότων (fact checking) με αξιόπιστους συνεργάτες και θα το αντικαταστήσει με ένα παρόμοιο πρόγραμμα του Community Notes που χρησιμοποιεί το X και το οποίο βασίζεται στην αξιολόγηση από την ίδια την κοινότητα των χρηστών.
Ανακοίνωσε επίσης, πως αλλάζουν οι πολιτικές εποπτείας περιεχομένου σχετικά με πολιτικά θέματα και ότι ουσιαστικά θα αναιρεθούν οι πρακτικές που μειώνουν τον όγκο του πολιτικού περιεχομένου στις ροές των χρηστών.
Οι αλλαγές αυτές θα επηρεάσουν το Facebook, Instagram καθώς και τα Threads (για το τελευταίο δεν μας πειράζει και τόσο πολύ).
Πώς λειτουργεί το Community Notes του X
Οι κύριοι κανόνες λειτουργίας της πλατφόρμας Community Notes είναι οι εξής:
1. Συνεισφορές από την κοινότητα
Οι χρήστες που πληρούν ορισμένα κριτήρια μπορούν να εγγραφούν ως συνεισφέροντες. Τα κριτήρια μπορεί να περιλαμβάνουν τη διατήρηση ενός αξιόπιστου λογαριασμού ή την ύπαρξη ιστορικού θετικών συνεισφορών.
2. Προσθήκη σημειώσεων
Οι συνεισφέροντες μπορούν να προσθέσουν σημειώσεις σε tweets που θεωρούν ότι χρειάζονται διευκρίνιση ή πρόσθετο πλαίσιο, όπως tweets που περιέχουν παραπλανητικές ή ελλιπείς πληροφορίες.
3. Συνεργατική αξιολόγηση
Άλλοι συνεισφέροντες αξιολογούν τις σημειώσεις βάσει του πόσο χρήσιμες ή αντικειμενικές είναι. Μια σημείωση χρειάζεται ευρεία αποδοχή από συνεισφέροντες με διαφορετικές απόψεις (π.χ. πολιτικές ή ιδεολογικές) για να θεωρηθεί χρήσιμη.
4. Αλγόριθμος συναίνεσης
Η πλατφόρμα χρησιμοποιεί αλγόριθμο για να διασφαλίσει ότι οι αξιολογήσεις είναι δίκαιες και αντιπροσωπεύουν μια συναίνεση. Για παράδειγμα, μια σημείωση χαρακτηρίζεται ως χρήσιμη εάν άτομα με διαφορετικές απόψεις τη βρίσκουν χρήσιμη, μειώνοντας την πιθανότητα μεροληψίας.
6. Δημόσια προβολή
Όταν μια σημείωση φτάσει σε ένα συγκεκριμένο όριο χρησιμότητας, εμφανίζεται δημόσια κάτω από το tweet, ώστε όλοι να βλέπουν το πρόσθετο πλαίσιο.
7. Διαφάνεια
Το Community Notes έχει σχεδιαστεί για να είναι διαφανές, με συστήματα που αποτρέπουν τη χειραγώγηση ή κακή χρήση. Συνήθως, οι βαθμολογίες και τα εργαλεία εξήγησης των σημειώσεων είναι ορατά στο κοινό.
Η πλατφόρμα του Χ υποστηρίζει πως με αυτό τον τρόπο γίνεται διαίτερα αποτελεσματική η αποδόμηση της παραπληροφόρησης, η προσθήκη αποχρώσεων ή την παροχή παραπομπών για ισχυρισμούς, με τρόπο που προάγει την υγιή συζήτηση στις διαδικτυακές πλατφόρμες.
Κάτι αντίστοιχο αναμένετε να υλοποιήσει και η Meta για τις δικές της πλατφόρμες.
Τι σχέση έχουν οι George Orwell και ο Aldus Huxley με τα Social Media και την digital εποχή
Το έναυσμα για την συγγραφή αυτού του άρθρου αποτέλεσαν δύο προφητικά μυθιστορήματα που είχα διαβάσει στην εφηβική μου ηλικία καθώς και η παρατήρηση των τεκτενόμενων στο ψηφιακό οικοσύστημα. Συγκεκριμένα, μετά την ανακοίνωση των Community Notes και της απόφασης της Meta για την κατάργηση του fact checking από συνεργάτες, ανακάλεσα στην μνήμη μου το περιεχόμενο του βιβλίου “1984” του George Orwell και “Ένας θαυμαστός, καινούργιος κόσμος” του Aldus Huxley. ‘Οσοι δεν τα έχουν διαβάσει, τους τα συνιστώ ανεπιφύλακτα.
Και τα δύο αυτά μυθιστορήματα πραγματεύονται την μελλοντική κατάσταση της κοινωνίας, δίνοντας μεγάλη έμφαση στους κινδύνους και τις απειλές αυτής και ειδικότερα της ατομικής ελευθερίας άλλα και της χειραγώγησης αυτής με διαφορετικούς τρόπους.
Και τα δύο μυθιστορήματα χαρακτηρίζονται προφητικά, εάν αναλογισθεί κανείς πως γράφτηκαν το 1948 (το 1984 του Orwell, ο τίτλος του οποίου αποτελεί αναγραμματισμός της χρονιάς που γράφτηκε) και το 1931 (το “Ένας θαυμαστός καινούργιος κόσμος” δημοσιεύτηκε το 1932)
Έαν προσπαθήσω να κάνω μια σύγκριση των δύο βιβλίων καταλήγω στο γεγονός ότι το “1984” επικεντρώνεται στον έλεγχο των μαζών μέσω του φόβου και της καταστολής και της ολοκληρωτικής χρήσης ψευδών ειδήσεων και προπαγάνδας. Σε αντίθεση το “Ένας Θαυμαστός Κανούργιος Κόσμος” προβάλει την “ανελευθερία” της κοινωνίας η οποία προέρχεται από την εκτεταμένη χρήση τεχνολογίας την άκρατη προώθηση του υλισμού και την άμεση ικανοποίηση των επιθυμιών. Ουσιαστική τον αποπροσανατολισμό των ατόμων άλλα και των μαζών με την προκάλυψη της πλήρους ελευθερίας.
Τα παραπάνω συνοψίζονται στην διατύπωση του Neil Postman στο “Διασκέδαση μέχρι θανάτου, O Δημόσιος λόγος στην εποχή του Θεάματος”
Ο Όργουελ φοβόταν ότι η αλήθεια θα κρυβόταν από εμάς. Ο Χάξλεϋ φοβόταν ότι η αλήθεια θα πνιγόταν σε μια θάλασσα από άσχετα πράγματα.
Ο Όργουελ φοβόταν ότι θα καταλήξουμε θύματα μιας καταπιεστικής κουλτούρας. Ο Χάξλεϋ φοβόταν ότι θα οδηγηθούμε σε μια ηλίθια, τετριμμένη κουλτούρα, με μοναδικές ασχολίες την υπερκατανάλωση και την αδηφάγα ικανοποίηση των αισθήσεων.
Έτσι λοιπόν μετά την ανακοίνωση της Meta και του X σχετικά με την κατάργηση των fact checkers και την μετακύληση αυτής της σπουδαίας εργασίας επαλ΄ύθεσης των πληροφοριών στους χρήστες, έχω την αίσθηση ότι μάλλον θα χαθούμε στην μετάφραση. Και τι εννοώ με αυτό; Ότι πολύ φοβάμαι πως θα καταλ΄ήξουμε να “τσακωνόμαστε” ποιος δημοσιεύει ή και ελέγχει την ορθότητα της είδησης. Λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός, ότι οι social media πλατφόρμες έχουν ήδη πειραματιστεί με την δημιουργία και λειτουργία λογαριασμών που ελέγχονται με AI, χωρίς να μπορεί να γίνει αντιληπτό από τους απλούς χρήστες.
Στο πρόσφατο παρελθόν και το σκάνδαλο που είχε προκύψει με την Cambridge Analytica το 2018 (όσοι δεν το γνωρίζουν, μπορούν να ενημερωθούν στο σχετικό wiki), δείχνει πως η προσπάθεια για τον έλεγχο της πληροφορίας απέτυχε καθώς αυτός προέκυψε από μια και μόνη εταιρεία (Cambridge Analytics), άρα ήταν εύκολο και να εξιχνιαστεί ποιος μετέδιδε την ψεύτικη πληροφορία. Αυτό το σενάριο μας φέρνει πιο κοντά στον George Orwell και αυτό διατυπώνει στο μυθιστόρημα μου σχετικά με την προπαγάνδα και τον έλεγχο της πληροφορίας.
Στην άλλη πλευρά βιώνουμε μια κατάσταση που πολύ σωστά προέβλεψε ο Huxley. Στον ψηφιακό οικοσύστημα και ειδικότερα στις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης παρατηρούμε μια ανεξέλεγκτη προώθηση του υλισμού και της υπερκατανάλωσης. Μια ελευθερία την οποία εάν δεν διαχειριστούμε με σύνεση σε προσωπικό επιπεδο, κινδυνεύουμε να πνιγούμε καθώς θα έχουμε χάσει το μέτρο. Αυτό σε συνδυασμό με τον αποπροσανατολισμό για την επαλήθευση της γνησιότητας της πληροφορίας θα μας κάνει να μοι΄άζουμε με στάχυα που γέρνουν όπου φυσάει ο άνεμος.
Κάπου ε΄δώ ολοκληρώνω τον προβληματισμό μου και φυσικά είμαι απόλυτα ανοιχτός για την κατάθεση των απόψεων σας μέσα από τα σχόλια στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης όπου θα δημοσιευτεί αυτό το άρθρο. Ελπίζω να αποτέλεσα μια μικρή σπίθα προβληματισμού στο καθεστώς που φαίνεται να λαμβάνει χώρα στις οθόνες των κινητών και των υπολογιστών μας.
Τέλος, σε περίπτωση που δεν έχετε διαβάσει κάποιο ή και τα δύο αυτά προφητικά βιβλία παραθέτω link από όπου μπορείτε να τα προμηθευτείτε (έχουν γίνει και ταινία, άλλα σίγουρα αξίζει περισσότερο να διαβάσετε τα βιβλία):
